سپندارمذگان، روز عشق به سبک لیلی و مجنون
در این روزها از هر کسی که درباره‌ی روزعشق بپرسید، ولنتاین را به شما معرفی می‌کند. احتمالا هر ایرانی با تمام تاریخچه و آداب و رسوم این جشن به درستی آشناست. این مراسم که در طی سال‌ها شکل گرفته، آنقدر در ما عمیق شده که احتمالاً مناسک آن به زودی در آثار ملی ایران ثبت شود! یک شاخه گل سرخ و یک بسته شکلات و شیرینی در کنار یک خرس پشمالو، گوشه‌ای از آیین و رسوم ولنتاین ما ایرانی‌ها شده است. اما آیا ما در فرهنگ خود روزی به نام روز عشق نداریم؟ ایران باستان به داشتن جشن‌های زیاد مشهور است. در این میان ما روزی برای جشن گرفتن عشقمان نداشته‌ایم؟
روز عشق وطنی
درباره‌ی سپندارمذگان چیزی شنیده‌اید؟ می‌دانید که این روز دقیقا چه تاریخی است؟ از آن جایی که عشق و عاشقی در سرزمین ما تاریخ پرباری دارد، از قدیم الایام روزی به نام روز عشق در تقویم وجود داشته است. حتی قبل از به وجود آمدن روزی به نام ولنتاین، اجداد ما سپندارمذگان را به‌عنوان روز عشق جشن می‌گرفتند. با هم در این مطلب به بررسی این جشن بزرگ ایرانیان می‌پردازیم.
۲۹ بهمن یا ۵ اسفند؟ مسئله این است
منابع کهن به نقل از ابوریحان بیرونی ۵ اسفند را تاریخ دقیق سپندارمذگان می‌دانند. در زمان خیام که بعد از ابوریحان زندگی می‌کرد، تقویم ایرانی دچار یک تغییر و تحول شد. در طی این تغییر شش ماه از سال ۳۱ روزه شدند. بنابراین عده‌ای معتقدند که تاریخ سپندارمذگان هم باید ۶ روز به عقب بیاید. امروزه تعدادی از هم‌وطنان زرتشتی ما ۲۹ بهمن را تاریخ درست این جشن می‌دانند. اما بیشتر پژوهش‌گران زمان دقیق این جشن را همان ۵ اسفند می‌دانند و تغییر تقویم را دلیلی بر تغییر روز این جشن نمی‌دانند.
سپندارمذ، روز پنجم هر ماه
در تقویم قدیمی ایرانی هر کدام از ماه‌ها و همچنین هر کدام از روزهای ماه نام بخصوصی داشتند. مثلاً اولین روز هر ماه «اورمزد» و دومین روز ماه «بهمن» نامیده می‌شد. این اسم یکی از صفات خداوند و به معنی سلامت و اندیشه است. پنجمین روز هر ماه هم «سپندارمذ» نامیده می‌شد. سپندارمذ لقب ملی زمین و نمادی از عشق، فروتنی و تواضع است. زمین با مهر و گذشت به همه‌ی انسان‌ها عشق می‌ورزد و آن‌ها را مثل یک مادر مهربان در آغوش خود می‌گیرد.
جشن‌های ماهیانه در گاه‌شمار ایرانی
همانطور که گفتیم هر روز از ماه، نام بخصوصی داشت. اگر نام روز و ماه با هم یکی می‌شدند، این روز جشن گرفته می‌شد. مثلا شانزدهمین روز هر ماه مهر نامیده می‌شد. بنابراین ۱۶ مهر ماه که تلاقی روز و ماه مهر بود جشن «مهرگان» برگزار می‌شد. همچنین در پنجم ماه اسفند به دلیل همنشینی روز و ماه اسفند، جشنی برگزار می‌شد.
آداب و رسوم جشن سپندارمذگان
در گذشته مرسوم بود که مردان به زنان خود هدیه بدهند. همچنین در در منابع قدیمی ایرانی آمده که در این روز مردها زنان را بر تخت پادشاهی می‌نشاندند. حالا اینکه دقیقاً چگونه این کار را می‌کردند برای ما هم جای سوال دارد! در این روز مردها گوش به فرمان همسرانشان بودند و برای آن‌ها چیزهایی که دوست داشتند را تهیه می‌کردند. اگر این مردان کهن در روزگار ما به دنبال جشن گرفتن سپندارمذگان بودند، احتمالاً یک کیک خانگی تهیه می‌کردند و در کنار یک شام خوشمزه از همسرانشان قدردانی می‌کردند.
رسوم دیگر سپندارمذگان
«برزیگران» نام دیگر سپندارمذگان است. در این روز جشن‌ها و مراسم مختلفی برگزار می‌شدند. یکی از این جشن‌ها مژدگیران یا مردگیران نامیده می‌شد. این مراسم به هدیه دریافت کردن زنان از و بزرگداشت جایگاه آن‌ها در خانواده می‌گذشت. علاوه بر این گفته می‌شود مردم عامه در این روز دست به کارهای مختلفی از جمله برگزاری مراسم جادویی می‌زدند. هدف از برگزاری این مراسم دور کردن حشرات موذی بود. به عقیده ابوریحان بیرونی این رسوم جدید و بی‌بنیاد بودند و ربطی به جشن اصلی سپندارمذگان نداشتند.
هر روزتان سپندارمذگان
هر روزی که عاشق هستیم را باید جشن گرفت. عاشق شدن خودش یک جشن طولانی در دل ماست. گاهی پیدا کردن بهانه‌هایی برای نشان دادن این عشق و علاقه می‌تواند لحظاتمان را شیرین‌تر کند. سپندارمذگان میراث اجداد ماست. میراث مردمی که زندگی را جشن می‌گرفتند و عاشقانه آن را تجربه می‌کردند.
برای شیرین‌تر شدن سپندارمذگان، روی شیرینی‌های آشپزخانه کیک خونه حساب کنید.
نظرات کاربران