
پیوند کیک و ادبیات
تا امروز کیکهای زیادی پایشان به دنیای ادبیات و رمانها باز شده است. کیکها یا شیرینیهایی که با ایفای نقش در یک داستان، تا ابد در ذهنمان باقی میمانند.
کتابخوانها وسوسه میشوند حداقل برای یک بار کیکهایی که اسمشان را در رمانها دیدهاند بچشند. چشیدن کیکهایی که اسمشان را در رمانها خواندهایم، میتواند برای ما تجربهی اشتراکی با شخصیتهای رمان محبوبمان باشد.
از آلیس در سرزمین عجایب تا خانم دالوی، از ربکا تا اولیس و در جستجوی زمان از دسترفته، نویسندگان سرنوشت کیکهایی را به شخصیتهای داستان و حافظهی ما گره زدهاند. یک کیک در ادبیات میتواند نماد هر چیزی باشد: کودکی، مرگ، عشق، حافظه، هویت، غمِ گذشته و…

در اولین شمارهی کاغدهای شیرین میخواهیم نگاهی داشته باشیم به دستور پخت یکی از خوشمزهترین و ماندگارترین کیکهای ادبیاتی:
تاریخچهی مادلن
مارسل وقتی کیک کوچک فرانسوی را اندکی در فنجان چایش خیس کرد و بعد به دهان گذاشت، خاطرات دوری از سالهای کودکیاش را به یاد آورد.
– طرف خانهی سوان، مارسل پروست

مادلن نوعی کیک اسفنجی کوچک و سبک است که اصالتش به مناطق شمالی فرانسه برمیگردد. مادلن دارای بافتی ارتجاعی و بسیار لطیف است. خمیر آن را در قالبهایی کوچک به شکل صدف میریزند. در مواد مادلن بیشتر از سایر کیکهای اسفنجی از کره استفاده میکنند. و اما عطر خوش و فوقالعادهی این کیک کوچک وابسته به رندهی پوست لیمو و بادام است.

مادلن را میتوانید با یک فنجان چای یا قهوه نوش جان کنید یا حتی آن را در فنجان چایتان بخیسانید و با قاشق میل کنید!
مارسل پروست و خاطراتش
مارسل پروست، نویسندهی بزرگ و مشهور فرانسوی قرن نوزدهم و بیستم میلادی است. او را با شاهکار هفتجلدیاش یعنی رمان در جستجوی زمان از دست رفته میشناسیم. پروست مثل بقیهی هموطنانش از هموطنانش این شیرینی فرانسوی را بسیار دوست داشت و احتمالا هر روز، صبحش را با خیساندن این کیک کوچک در چای صبحانهاش آغاز میکرد.
طعم و عطر مادلن، برای پروست خاصیتی داشت که موجب شد نام او به عنوان کاشف یکی از مهمترین خواص عطرها و طعمها ثبت شود: سفر در خاطرات با چشیدن یا بوییدن چیزی.

پروست در جلد اول این مجموعه تحت عنوان طرف خانهی سوان از کیک دلپذیر و خوشعطر و طعمِ مادلن یاد کرده است.
راویِ جوان در این کتاب، با خوردن این شیرینی کوچک به خاطرات دورهی کودکی خود پرتاب میشود. پروست با استفاده از مادلن مفهومی به نام «لحظهی مادلن» را رقم زد. او کاری کرد که تا ابد وقتی دوستداران این رمان از جلوی شیشهی قنادیها رد میشوند و چشمشان به مادلن میافتد، یاد توصیفات ادبی پروست و نوستالژی دوران کودکی بیفتند.

مارسل پروست نوشتن در جستوجوی زمان از دست رفته را در ژانویه ۱۹۰۸ آغاز کرد و ۱۳ سال از عمرش را صرف به پایان رساندن آن نمود. و البته نتوانست در دوره حیاتش، شاهد انتشار هر ۷ جلد این اثر بزرگ باشد.
در ایران، مهدی سحابی این رمان هفتجلدی را ترجمه کرده.
طرز تهیهی مادلن:
مواد لازم (برای ۲۴ عدد مادلن متوسط)
- کره ۲/۱ پیمانه (۱۱۳ گرم)
- آرد ۱ پیمانه (۱۳۰ گرم)
- شکر سفید ۲/۱ پیمانه (۱۰۰ گرم)
- شکر قهوهای روشن ۲ قاشق غذاخوری
- بیکینگ پودر ۲/۱ قاشق چایخوری
- نمک ۴/۱ قاشق چایخوری
- تخممرغ ۳ عدد بزرگ
- اسانس وانیل خالص ۱ قاشق چایخوری
- پوست لیموی رندهشده ۱ قاشق چایخوری
- پودر بادام ۲ قاشق غذاخوری
دستور پخت مادلن:
داخل یک قابلمهی کوچک کره را ذوب کنید و کنار بگذارید.
داخل یک کاسه آرد، نمک، بیکینگ پودر و پودر بادام را با هم الک کنید.
تخممرغها و شکر سفید و قهوهای را جداگانه با همزن برقی میکس کنید تا تبدیل به یک مادهی غلیظ و روشن شوند. سپس وانیل و رندهی پوست لیمو را هم به ترکیب اضافه کنید. این مرحله حدوداً بین ۵ تا ۱۰ دقیقه زمان میبرد.
سپس مواد خشک و آردی را به مواد درون همزن اضافه کرده و مخلوط کنید. این مرحله باید با صبر و حوصله انجام شود.
حالا به مخلوط نهاییتان کرهی فراوان و ذوبشده را هم اضافه کرده و به آرامی هم بزنید.
در اینجا ما دیگر به «خمیر مادلن» رسیدهایم. خمیر را درون ظرف بگذارید و روی آن را با پارچه بپوشانید و برای حداقل یک تا دو ساعت درون یخچال استراحت بدهید تا خنک و کمی سفت شود.
وقتی خمیر استراحتش تمام شد، قالب صدفی و مخصوص را با دقت آردپاشی کنید و با کمک قلممو داخل صدفها را با کره چرب کرده و دوباره آرد بزنید. قالبِ آردی و کرهای شده را به مدت ده دقیقه داخل یخچال بگذارید.
حالا وقت این رسیده که خمیر مادلن را به کمک قاشق یا قیف درون صدفها بریزید.
قبل از اینکه قالب را به فر بفرستید، آن را با حرارت ۱۹۰ درجهی سانتیگراد برای مدتی گرم کنید. در آخر، قالب صدفیِ پرشده با خمیر مادلن را برای ۹ تا ۱۱ دقیقه درون فر بگذارید.
وقتی مادلنهای کوچک و لطیف را از قالب جدا کردید، میتوانید اندکی پودر قند به شیرینیها بپاشید تا درخشان و زیباتر شوند.

نظرات کاربران